Αυτή τη φορά θα πάω κάτω στα βαθύτερα ερωτήματα που μπορεί να έχει ένας ψαράς. Είμαι πολύ σίγουρος ότι αυτό το "πάζλ" έχει απασχολήσει τον καθένα σας και κυρίως αυτούς που ασχολούνται με τεχνικές που περιλαμβάνουν τεχνητά δολώματα. Λογικό έτσι;
Το ενδιαφέρον είναι ότι αυτή η ερώτηση έχει μόνο δύο απαντήσεις, "Ναι" και "Όχι" με πολύ φανατικούς οπαδούς για κάθε απάντηση. Είναι τόσες πολλές οι φορές που έχω να «αγωνιστώ» να υποστηρίξω την άποψή μου, χρησιμοποιώντας κάθε δυνατό επιχείρημα.
"Τα χρώματα είναι για τους ψαράδες, όχι για τα ψάρια."
Αυτό το ρητό είναι ίσως αυτό που ακούω περισσότερο. Αυτό σημαίνει ότι οι εταιρείες παράγουν χρώματα μόνο για να γοητεύσουν τους ψαράδες να αγοράσουν, αλλά τα ψάρια δεν νοιάζονται. Δεν έχει σημασία αν μιλάμε για hardlures, jigs, μαλακά δολώματα κλπ. Όχι. Υπάρχει μια ομάδα ψαράδων που αρνούνται το γεγονός ότι τα ψάρια μπορούν πραγματικά να αναγνωρίσουν τα χρώματα και να υποστηρίξουν σθεναρά αυτή τη θεωρία στο όριο, ακόμα και με χαζά ή ανυπόστατα επιχειρήματα. Ωστόσο και οι δύο απαντήσεις στην ερώτηση "εάν τα ψάρια μπορούν να διακρίνουν τα χρώματα" είναι μόνο θεωρίες. Μόνο ένα ψάρι μπορεί να μας πει με βεβαιότητα και μέχρι να ανακαλύψουμε τον μεταφραστή της γλώσσας των ψαριών θα πρέπει να μείνουμε με τα γεγονότα. Ας τα δούμε.
Ας δούμε τι λέει η Wikipedia
Η όραση είναι ένα σημαντικό αισθητήριο σύστημα για τα περισσότερα είδη ψαριών. Τα μάτια τους είναι παρόμοια με τα μάτια των χερσαίων σπονδυλωτών, όπως τα πτηνά και τα θηλαστικά, αλλά έχουν έναν πιο σφαιρικό φακό. Τα πτηνά και τα θηλαστικά (συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων) προσαρμόζουν κανονικά την εστίαση, αλλάζοντας το σχήμα του φακού τους, αλλά τα ψάρια κανονικά προσαρμόζουν την εστίαση μετακινώντας το φακό πιο κοντά ή πιο μακριά από τον αμφιβληστροειδή φακό. Οι αμφιβληστροειδείς στα ψάρια έχουν γενικά κυλινδρικά και κωνικά κύτταρα (Scotopic & photopic), ενώ τα περισσότερα είδη έχουν έγχρωμη όραση. Ορισμένα ψάρια μπορούν να δουν την υπεριώδη ακτινοβολία και μερικά βλέπουν το πολωμένο φως. Μεταξύ των άγναθων ψαριών, οι λάμπραινες έχουν καλά αναπτυγμένα μάτια, ενώ το γένος hagfish έχει μόνο πρωτόγονα μάτια.
Χρωματισμοί και Ελλάδα
Μέχρι σήμερα θαρρείς οι εταιρείες ήταν κολλημένες με τους συνήθεις χρωματισμούς, σαρδέλα, αθερίνα, γαύρο, φρίσσα και σκουμπρί. Στην πορεία και μετά από συζήτηση με ξένους κατασκευαστές γνωστών εταιρειών, κατέληξα ότι το κόλλημα το είχαμε εμείς οι ίδιοι, δηλαδή οι τελικοί καταναλωτές, ενώ επίσης μεγάλη μερίδα ευθύνης είχαν και οι εισαγωγείς. Για παράδειγμα αν κάποιος από εσάς δει το χρωματολόγιο μιας ελληνικής αντιπροσωπείας θα καταφέρει να διακρίνει κατά μέσο όρο έξι με δώδεκα χρώματα στο κάθε μοντέλο ενός Χ τεχνητού. Αν όμως δει το χρωματολόγιο του εργοστασίου όπου από εκεί διαλέγει ο εισαγωγέας, τότε θα δει αμέτρητους χρωματισμούς. Τώρα με την ανάπτυξη του spinning στην χώρα μας, οι αντιπρόσωποι έκαναν και μερικές πιο τολμηρές επιλογές σε χρωματισμούς, οπότε εκεί που άλλοτε το ροζουλί φάνταζε gay χρωματισμός, τώρα είναι must. Βέβαια και οι άνθρωποι παράγγελλαν ότι είχε ζήτηση εφόσον πράγματι τότε το ροζ ή κάθε «ροζ» παρέμενε σκονισμένο και απούλητο σε κάποιο ράφι, ενώ η σαρδέλα έπαιρνε «φωτιά».
Ας δούμε και μερικά ψαρευτικά γεγονότα
Πρώτο αναμφισβήτητο γεγονός. Οι περισσότεροι ψαράδες έχουν παρατηρήσει κατά τη διάρκεια ψαρεμάτων τους, ότι η αλλαγή χρώματος τεχνητού από την μια βολή στην επόμενη, ή κατά το σύρσιμο, μπορεί να προκαλέσει μια επίθεση. Τώρα προσέξτε. Μιλάμε για το ίδιο μοντέλο τεχνητού, έτσι ώστε να έχουμε ακριβή μέτρα σύγκρισης. Λοιπόν, ας πούμε ότι έχουμε ένα τεχνητό, για παράδειγμα ένα slim 175 σε χρώματα "sardine" και "sayoris". Δύο φυσικά συγγενικά χρώματα, ένα που έχει περισσότερο πράσινο σε αυτό και ένα που έχει πιο μπλε χρώμα. Υπάρχουν φορές που κάποιο δουλεύει πολύ καλύτερα από το άλλο, και ανάποδα.
Ακόμα μπορεί πρωί το ένα να είναι πιο αποτελεσματικό από το άλλο που γίνεται με την σειρά του αποτελεσματικό το απόγευμα και πάει λέγοντας. Αλλά αν τα ψάρια δεν μπορούσαν να δουν χρώματα, τότε θα έπρεπε να είναι εξίσου αποτελεσματικά ή αναποτελεσματικά, την ίδια στιγμή με τις ίδιες συνθήκες. Το ίδιο συμβαίνει και με τα πλάνα που είναι τεχνητά αντίδρασης. Υπάρχουν μέρες που το μπλε και το πράσινο είναι "δολοφόνοι" και μέρες που το "ροζ" έχει την πρώτη λέξη. Ποιος ψαράς μπορεί να πει ότι ποτέ δεν έζησε τις προτιμήσεις χρώματος από τα ψάρια σε διάφορα μέρη και καταστάσεις;
Δεύτερο γεγονός: Οι συνθήκες φωτισμού και τα χρώματα. Ποιος μπορεί να αρνηθεί το γεγονός ότι σε χαμηλότερες συνθήκες φωτισμού, μερικά χρώματα κάνουν τη διαφορά; Κίτρινο, πορτοκαλί, λευκό είναι μερικοί από αυτούς που μπορούν να ενισχύσουν τα τεχνητά μας σε συγκεκριμένες ώρες.
Τρίτο γεγονός: Μερικά πολύ επικίνδυνα θαλάσσια πλάσματα έχουν πολύ ζωντανά χρώματα για να προειδοποιήσουν τα άλλα ψάρια να παραμείνουν μακριά, γιατί στην αντίθετη περίπτωση μπορεί να έχουν να αντιμετωπίσουν ένα θανάσιμο δάγκωμα ή τσίμπημα. Τα θαλάσσια φίδια, λιονταρόψαρα και χταπόδι με τα μπλε δαχτυλίδια είναι δύο γνωστά παραδείγματα. Αλλά αν τα ψάρια δεν μπορούσαν να δουν χρώματα, αυτά τα προειδοποιητικά ζωντανά έγχρωμα σημάδια θα ήταν άσκοπα. Σωστά;
Γεγονότα που αποδεικνύουν ότι τα ψάρια δεν μπορούν να δουν χρώματα: Κανένα.
Μια παρατήρηση
Όντας όλη μου τη ζωή πολύ παρατηρητικός, έκανα ένα σχέδιο και άρχισα να "ερευνώ" για ανθρώπους που υποστηρίζουν τη θεωρία "ότι τα ψάρι δεν βλέπουν χρώματα". Εδώ έρχεται το ενδιαφέρον κομμάτι. Οι περισσότεροι από αυτούς ήταν ψαράδες χωρίς σημαντικές συλλήψεις, αλλά ΟΛΟΙ χωρίς εξειδικευμένα εργαλεία και λίγα τεχνητά, πιθανώς λόγω περιορισμένης οικονομικής δυνατότητας. Ξέρω ότι αυτό ακούγεται λίγο άσχημα, αλλά ίσως ακόμη και εγώ, αν ζούσα σε έναν κόσμο με εκατομμύρια ωραία χρωματισμένα τεχνητά και δεν μπορούσα να αντέξω οικονομικά ή δεν μπορούσα για άλλους λόγους να πάρω όσο το δυνατόν περισσότερο, πιθανότατα θα προσπαθούσα επίσης να πείσω πρώτα τον εαυτό μου, ότι τα χρώματα είναι απλά ένα τέχνασμα πώλησης. Το ίδιο ισχύει φυσικά και για τους «σπάγκους», που απλά δεν θέλουν να δώσουν χρήματα ακόμα και αν διαθέτουν.
Εν τέλη τα ψάρια βλέπουν χρώματα;
Δεν μπορώ να πω απόλυτα, απλά επειδή δεν είμαι ψάρι. Αλλά είμαι πολύ σίγουρος ότι τα ψάρια έχουν τη δυνατότητα να διακρίνουν χρώματα ή είναι σε θέση να δουν αποχρώσεις χρώματος. Γνωρίζουμε ότι αντιδρούν στα χρώματα UV. Είχαμε πολλά περιστατικά που βιώσαμε συνεχείς επιθέσεις σε συγκεκριμένα χρώματα σε συγκεκριμένες ημέρες και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ορισμένοι από εμάς έχουν τους αγαπημένους τους χρωματισμούς. Είναι αλήθεια ότι ειδικά σε βαθύτερα νερά (πάνω από 100 μέτρα) τα χρώματα του ηλιακού φωτός φιλτράρονται τελείως και γι 'αυτό όλα τα ψάρια έχουν γενικά κόκκινα χρώματα στο δέρμα τους. Το πρώτο χρώμα που φιλτράρεται στα 10 μέτρα του νερού είναι το κόκκινο και είναι πολύ συνηθισμένο για έναν ψαροντουφεκά να βλέπει «πράσινο» αίμα μετά από βολή σε ένα ψάρι, σε βάθος κάτω από αυτά τα μέτρα. Αλλά εδώ δεν μιλάμε για βαθύ ψάρεμα στην ανοικτή θάλασσα. Άλλωστε ποια θα ήταν η ομορφιά του ψαρέματος αν δεν είχαμε την ευκαιρία να πειραματιστούμε και να παρατηρήσουμε; Είναι τελικά ένας πολύχρωμος κόσμος, έτσι δεν είναι;
Clear Colors (Ghost colors)
Τα “φαντάσματα”, όχι γιατί λόγω της διαφάνειάς τους μοιάζουν με αυτά τα στοιχειά, αλλά γιατί συχνά οι ψαράδες τα αποφεύγουν σαν αυτά. Ο λόγος για τα ημιδιάφανα τεχνητά, όπου το φτωχό μυαλό μας που έχει μάθει να αναζητά το έντονο και αντανακλαστικό, τα σνομπάρει ή τα θεωρεί αναποτελεσματικά. Το μυαλό μας και μια λίρα. Εδώ για ακόμα μια φορά η διακριτικότητα και η κάλυψη απόκρυψη θα αποφέρουν μια άμεση και σίγουρη επίθεση. Μην ξεχνάμε πως πολλά μικρόψαρα παρουσιάζουν φυσική διαφάνεια ώστε να προστατευτούν. Αν υπάρχει ένας σίγουρος και βασικός κανόνας κάτω από την επιφάνεια, τότε αυτός είναι πως όταν κάτι προσπαθεί να καλυφτεί – περάσει απαρατήρητο, τότε τρώγεται και του σκίσαμε τα ράμματα. Ειδικότερα τις φωτεινές ώρες με καθαρά νερά ή σε φωτεινά λιμάνια βράδυ με κρυστάλλινα νερά, οι ημιδιάφανοι χρωματισμοί ΠΡΕΠΕΙ να χρησιμοποιούνται και να τους δίνονται οι αντίστοιχες ευκαιρίες.
PHP Colors (photoprint)
Πρόκειται για μια νέα τεχνολογία όπου αποτυπώνει στο πλαστικό σώμα, τον πραγματικό χρωματισμό ψαριών (Photoprint). Σαν αποτέλεσμα έχουμε τεχνητά χωρίς αντανακλάσεις, αλλά σε φυσικές αποχρώσεις. Ίσως κάποιους τους ξενίσει η έλλειψη αντανάκλασης όμως θα πρέπει να ξέρετε πως ότι είναι διακριτικό στο νερό είναι και στόχος προς άμεση επίθεση. Πιο απλά τα ψάρια στο φυσικό τους περιβάλλον δεν αστραποβολούν σαν ντισκομπάλες, αλλά καμουφλάρονται. Τέτοιοι επίσης χρωματισμοί είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικοί, ίσως και περισσότερο από άλλους με αντανακλάσεις κατά την διάρκεια της ημέρας, του σούρουπου και του ξημερώματος, ενώ ακόμα και στο σκοτάδι προσελκύουν θαυμάσια κάθε αρπακτικό.