Χαιρετώ τους φίλους και αναγνώστες του περιοδικού. Όταν πηγαίνουμε για ψάρεμα, στα χέρια μας κρατάμε τον πρωταγωνιστή που θα μας δώσει ένα μεγάλο ή ένα μικρό αλίευμα. Πόσο όμως του δίνουμε εμείς την ανάλογη σημασία και προσοχή; Κάποιες φορές που θα χρειαστεί να παλέψουμε ίσως με το ψάρι που ονειρευόμασταν και μας τα κόψει ή ξεκαρφωθεί, λέμε ότι δεν ήταν γραφτό το όνομά μας ή ότι ήταν αρσενικό και πολλά άλλα που όλοι λέμε μεταξύ μας.
Μήπως τελικά η επιτυχία ή αποτυχία δεν είναι κάτι που έρχεται μόνο του αλλά άθελα μας και επειδή δεν έχουμε την ανάλογη γνώση, μόνοι μας μειώνουμε τις πιθανότητες να φέρουμε ένα αξιόλογο θήραμα στη βάρκα. Σε αυτό το άρθρο δυστυχώς θα δούμε μαζί ότι ο μηχανισμός μας παίζει το κύριο λόγο σε αυτό. Θα προσπαθήσω χωρίς πολλά λόγια, «επιστημονικά» και με περίεργους όρους και κωδικούς, αλλά απλά και κατανοητά να εξηγήσω και να βοηθήσω σε αυτό το άρθρο βασικά πράγματα και καταστάσεις όσον αφορά την συντήρηση του μηχανισμού μας. Για να γίνει αυτό θα χωρίσουμε το άρθρο σε κατηγορίες. Δηλαδή σε προσωπική εμπειρία μέσα από συντηρήσεις μηχανισμών. Πότε είναι η κατάλληλη στιγμή να γίνει συντήρηση του μηχανισμού μας, είναι κατάλληλα όλα τα υλικά για να κάνουμε τη συντήρηση, μπορούμε όλοι να κάνουμε συντήρηση του μηχανισμού; Δεν θα «ανοίξω» περισσότερο αυτή την ενότητα, γιατί θέλω όσο μπορώ πιο σύντομα να εξηγήσω και να μην γίνω κουραστικός. Και το βασικό να μην μπερδέψω αλλά αντιθέτως να καταλάβουμε κάτι που μερικοί από μάς νομίσαμε ότι τελικά όταν βγάζουμε ή χάνουμε ένα ψάρι φταίει η τύχη ή ο φύλακας Άγγελος μας. Τελικά μήπως φταίμε εμείς;
Θα ξεκινήσω με μια μικρή ιστορία πως ξεκίνησαν όλα. Ποιος ήταν ο λόγος που άρχισα να δίνω περισσότερη σημασία στο μηχανισμό μου. Πριν αρκετά χρόνια όταν ήρθε η στιγμή να πάω για ψάρεμα σκεφτόμουν πως θα περάσουν οι ώρες να βρεθώ όσο γίνεται πιο γρήγορα στη Γαλανή. Όταν ήρθε η στιγμή και ξεκίνησα το ψάρεμα μετά από πολύ ταλαιπωρία έτυχε να με βρει ένα μεγάλο ψάρι. Μετά όμως από την δυνατή μάχη που δώσαμε, σε ένα φευγιό του ο μηχανισμός δεν έδωσε όμορφα φρένα. Δεν έδωσε ομοιόμορφα όπως έδινε λίγο νωρίτερα. Σαν να κολλούσε, σαν κάτι να μην πήγαινε καλά. Δεν έδωσα σημασία μέχρι το «τσάφ». Στενοχωρήθηκα που έχασα το ψάρι αλλά όταν ηρέμησα σκέφτηκα ότι καλύτερα που το έχασα. Καλύτερα να χάνεται και κάποιο ψάρι, γιατί αν βγαίνανε όλα τότε δεν θα είχε μείνει τίποτα.
Αυτό σκέφτομαι ακόμα και τώρα πια, όταν χάνω κάποιο ψάρι. Καλύτερα να χάνουμε και κάποιο. Ας γυρίσουμε πάλι πίσω στο μηχανισμό τώρα, στο μηχανισμό που κόλλαγε. Αυτό που έζησα επαναλήφθηκε άλλες 2 φορές. Και έτσι πήρα την πρωτοβουλία να ανοίξω το πρώτο μου μηχανισμό. Δυστυχώς αυτό που αντίκρισα μέσα δεν ήταν κάτι πολύ ευχάριστο. Αλάτια, γράσο ξεραμένο και γενικότερα ένας μηχανισμός λίγο πριν βγει άχρηστος. Μετά από την προβλεπόμενη καθαριότητα και την αλλαγή 5 χαλασμένων ρουλεμάν και την εκ νέου λίπανση, ο μηχανισμός ήταν σαν καινούργιος. Το πρόβλημα είχε εντοπιστεί και λυθεί. Ποτέ ξανά από εκείνη τη στιγμή δεν αμέλησα μηχανισμό. Τακτικά και με μεγάλη προσοχή τους μηχανισμούς μου τους φρόντιζα για να έχω το μέγιστο αποτέλεσμα και αποδοτικότητα που μπορούν να μου προσφέρουν. Και σίγουρα κάποια από τα μεγάλα ψάρια που είχα τη «τύχη» να βγάλω, στις μεγάλες κόντρες έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο. Ο μηχανισμός καλό είναι να του κάνουμε συντήρηση κάθε 6 ή κάθε 8 μήνες το περισσότερο. Ανεξαρτήτως αν θα κάνουμε 40 ψαρέματα ή 5.
Μπορώ να πω ότι αν κάνουμε πχ. 5 ψαρέματα και τον αφήνουμε για μεγάλο χρονικό διάστημα «παρατημένο» ότι ίσως είναι και χειρότερα. Πολλούς μηχανισμούς που έχω φτιάξει, άκουσα την ίδια απάντηση. «Μα πώς; Αφού 5 - 10 φορές πήγα για ψάρεμα πέρσι. Γιατί χάλασε;» Ίσως σαν ψαράδες καλό είναι να καταλάβουμε ότι η θάλασσα δεν παίζει. Το αλμυρό νερό, η σκόνη, ψιλή άμμος και τα γράσα όταν ενώνονται είναι ότι χειρότερο μπορούμε να φανταστούμε. Υπάρχουν φυσικά κάποιες ανοχές από το μηχανισμό, γιατί υπάρχουν διάφορες ποιότητες από μέταλλα και ρουλεμάν αλλά τίποτα δεν είναι αθάνατο. Φανταστείτε στο αυτοκίνητο, αν του αλλάζαμε λάδια κάθε 5.000 χλμ και κάναμε λίγα χιλιόμετρα κάθε χρόνο, τι σημαίνει αυτό; Ότι αν τα 5.000 χλμ. τα κάνουμε σε 5 χρόνια, τότε θα τα αλλάξουμε; Φυσικά και όχι. Γιατί οι οδηγίες λένε, κάθε 5.000 χλμ. αλλαγή ή κάθε χρόνο. Αυτό σημαίνει ότι μετά από κάποια χρονική περίοδο μειώνεται η αποτελεσματικότητα της λίπανσης.
Φανταστείτε ακριβώς το ίδιο στο μηχανισμό μας. Και προσθέστε το αλάτι που είπαμε πιο πάνω και όλα τα υπόλοιπα και φανταστείτε τι ζημιές γίνονται μέσα σε αυτό. Φυσικά όταν το καταλάβουμε πια εμείς στο χέρι μας, τότε είναι πολύ αργά. Η ζημιά έχει μεγαλώσει και έχει επεκταθεί. Αυτό συνεπάγεται περισσότερα έξοδα και περισσότερα ανταλλακτικά. Πρέπει να καταλάβουμε ότι ο μηχανισμός θέλει συντήρηση πριν αρχίσουν τα προβλήματα. Και θα βγούμε περισσότερο κερδισμένοι και σε χρήμα αλλά και σε ποιότητα μηχανισμού. Γιατί θα έχουμε στα χέρια μας ένα εργαλείο που θα δουλεύει σαν καινούργιο σε κάθε ψάρεμα μας με ότι αυτό συνεπάγεται. Οπότε και συστήνω ανεπιφύλακτα να γίνεται συντήρηση κάθε 6 ή 8 μήνες το αργότερο, ανεξαρτήτως τη χρήση για να έχουμε πάντα στα ψαρέματα μας στα χέρια μας τον μηχανισμό σαν καινούργιο που λέμε στην καθομιλουμένη.
Υλικά συντήρησης
Ένα άλλο κεφάλαιο που αφορά τη συντήρηση είναι τα υλικά και ο μάστορας. Ας δούμε τα υλικά. Επειδή έχω αρκετά χρόνια που ασχολούμαι με συντηρήσεις μηχανισμών, δεν μπορείτε να φανταστείτε τι έχουν δει τα μάτια μου. Γράσο και τύπους λαδιών άσχετα με το αντικείμενο. Λάδι μέχρι ελαιόλαδο μαγειρικό ή στην καλύτερη περίπτωση λάδι μηχανής. Και γράσο… εδώ είναι μια πονεμένη ιστορία. Πραγματικά ότι γράσο μπορείτε να φανταστείτε, άκυρο – άχρηστο – ακατάλληλο. Γράσα που βάζουμε στα συνεργεία αυτοκίνητων, γράσα θαλάσσης που βάζουν στις μηχανές θαλάσσης, γράσα που βάζουμε στα ρουλεμάν αυτοκινήτου ή τρέιλερ (τα παλιά αν θυμούνται κάποιοι).
Γράσα με μορφή πλαστελίνης ή ακόμα και μορφής παχύρευστης κόλλας που δεν ξεκόλλαγαν με τίποτα από το μηχανισμό. Αλλά δεν άφηναν και τον μηχανισμό μας να δουλέψει όπως έπρεπε. Πραγματικά αυτή τη στιγμή μου έρχονται στο μυαλό όλα αυτά που έχω δει και έχω ζήσει και εύχομαι να καταλάβετε μέσα από τις φωτογραφίες και εσείς για τις εικόνες που προσπαθώ να σας μεταδώσω. Λοιπόν φίλοι μου εδώ τα πράγματα είναι απλά. Πολύ απλά. Χρειαζόμαστε καταρχήν κατάλληλα καθαριστικά, σε μορφή σπρέι ή σε υγρή μορφή να έχουν την δύναμη και την αποτελεσματικότητα να καθαρίσουν όλα τα παλιά τα γράσα και τις βρωμιές. Χωρίς να γίνει ζημιά στο μέταλλο και γενικότερα σε όλα τα εξαρτήματα. Χρειαζόμαστε ειδικά αφαλάτικα για τα σημεία που το αλάτι έχει γίνει ένα σώμα με το μέταλλο.
Άρα σε πρώτη κίνηση πρέπει να γίνει ένας σωστός καθαρισμός σε όλα τα εξαρτήματα. Όχι επιφανειακός και όχι όπου νομίζουμε εμείς. Καθαρισμός παντού και σε βάθος. Σωστός και όχι με ακατάλληλα καθαριστικά που θα μας διαβρώσουν τα μέταλλά και τα εξαρτήματα. Επόμενο στάδιο είναι το τσεκάρισμα στα ρουλεμάν. Καθαρισμός και λίπανση τους,αν είναι εφικτό ανάλογα τον τύπο τους. Στη συνέχεια έρχεται η λίπανση του σώματος του μηχανισμού. Σωστά γράσα στο σώμα και σωστό - ειδικό γράσο πάνω στα φρένα. Ο κάθε τύπος διαφέρει. Είναι ειδικά να αντέχουν στο θαλασσινό νερό με πυκνότητα τόση ώστε να λειτουργεί ο μηχανισμός σαν βελούδο. Και φυσικά με ανάλογες ανοχές σε αύξηση θερμοκρασίας. Αυτό ισχύει για τα carbon στα φρένα μας. Εκεί υπάρχουν ειδικά γράσα.
Μην ξεχάσω να αναφέρω το τεράστιο λάθος που βλέπω συχνά. Να υπάρχει μία τεράστια ποσότητα γράσου τοποθετημένη και να νομίζουμε ότι όλα είναι εντάξει. Ένα από τα πιο συχνά λάθη που βλέπω. Οπότε συνοψίζω σε αυτή τη παράγραφο τα υλικά. Σωστά καθαριστικά, σωστός καθαρισμός, σωστά γράσα και λάδια για μηχανισμούς θαλάσσης με την σωστή πυκνότητα και προπάντων ποσότητα σε αυτούς που μπορούμε εύκολα να βρούμε στο εμπόριο. Φυσικά λίγο πιο ακριβά αλλά αξίζει. Υπάρχουν ποιότητες και ποιότητες. Και εκεί επιλέγουμε ανάλογα τη τσέπη μας. Αλλά σε καμία περίπτωση ακόμα και το πιο φτηνό γράσο για μηχανισμούς δεν μπορεί να είναι χειρότερο από τα ακατάλληλα γράσα που προανέφερα πριν.
«Χέρια» συντήρησης
Πάμε τώρα να δούμε κάτι που έχω συναντήσει κάμποσες φορές. Επειδή κάποιος μπορεί να είναι χειριστής γεωργικών μηχανημάτων ή ακόμα και να δουλεύει σε συνεργείο αυτοκινήτων ή οτιδήποτε δουλειά που μπορεί να έχει σχέση με μαστορικά, δεν σημαίνει ότι μπορεί να ανοίξει μηχανισμό. Δυστυχώς οι μηχανισμοί ψαρέματος φίλοι μου δεν έχουν σχέση με αυτά και τις περισσότερες ζημιές και βλάβες τις έχω συναντήσει στους μηχανισμούς μαστόρων. Οι μηχανισμοί θαλάσσης χρειάζονται υπομονή και πολλές ώρες μεράκι και προσοχή. Για να καταλάβουμε τι εννοώ ας το κάνουμε σε ώρες. Ένας μηχανισμός σε καλή κατάσταση χρειάζεται για συντήρηση με τον τρόπο που προανέφερα περίπου 16 ώρες.
Αυτό είναι στην καλύτερη περίπτωση για ένα μηχανισμό χωρίς προβλήματα, αλλά για προληπτική συντήρηση. Για αυτό όλοι στέλνουμε το μηχανισμό για συντήρηση όταν ακούσουμε θόρυβο ή αν χαλάσει και τότε οι ώρες αυξάνονται. Είναι μια διαδικασία λοιπόν που χρειάζεται συγκέντρωση, σειρά στα εξαρτήματα και μεράκι. Δεν είναι λίγες οι φορές που έρχομαι αντιμέτωπος με συντηρήσεις που από μέσα τους λείπουν από 2 μέχρι 6 βίδες. Να μην σχολιάσω τις σπασμένες βίδες - εξαρτήματα κλπ. Μην σχολιάσω τα κολλημένα ρουλεμάν που τα βγάζουν με κατσαβίδια κτλ και χαλάνε το σώμα του μηχανισμού και την εσοχή του ρουλεμάν. Μην σχολιάσω ένα τελευταίο περιστατικό που κάποιος ειδικός επειδή δεν χώραγε το ακατάλληλο ρουλεμάν το βάρεσε με σφυρί να μπει μέσα και δεν βγήκε ποτέ. Να μην σχολιάσω για τα κολλημένα καπάκια μηχανισμών οριζοντίου τυμπάνου ή μηχανισμών tai – rubber και baitcasting με κόλλα στιγμής. Πρέπει να καταλάβουμε όλοι, ότι χρειάζονται σωστά εργαλεία για αυτή την διαδικασία. Εργαλεία και γνώσεις για τις κολλημένες βίδες ή ρουλεμάν. Χωρίς τα σωστά εργαλεία μόνο ζημιές μπορούμε να κάνουμε. Κανείς δεν γεννήθηκε ικανός για αυτή τη διαδικασία.
Αλλά το να ξεκινάει κάποιος να ανοίξει μηχανισμούς επειδή κατεβάζει σασμάν από αυτοκίνητο ή νομίζοντας ότι μια πένσα και ένα σταυροκατσάβιδο με λίγο γράσο φτάνουν, μόνο κακό θα προκαλέσει και στους άλλους αλλά και στη τσέπη του. Κάθε λάθος στοιχίζει. Και κάθε λάθος δεν σημαίνει ότι ο μηχανισμός θα επανέλθει στην αρχική του κατάσταση. Οπότε προσέχουμε να έχουμε προμηθευτεί όλα τα κατάλληλα εργαλεία που θα χρειαστούν και να έχουμε μπόλικο χρόνο και μεράκι και σιγά σιγά θα τα καταφέρουμε. Αν βιαζόμαστε ή αν νομίσουμε ότι σε λίγες ώρες εμείς θα τα φτιάξουμε όλα, εκεί ξεκινάει το πρώτο λάθος. Σιγά - σιγά καθώς συντηρούσα μηχανισμούς, δεν άργησαν φίλοι και γνωστοί να βγάζουν από τα συρτάρια μηχανισμούς χαλασμένους που δεν άξιζε να επισκευαστούν ή που δεν υπήρχαν ανταλλακτικά. Αυτή η λέξη ανταλλακτικά είναι πονεμένη ιστορία. Λυπάμαι που μόνο λίγα μαγαζιά - ήδη αλιείας πουλάνε μηχανισμούς και μπορούν να τους στηρίξουν με ανταλλακτικά.
Δεν νοείται να αγοράζουμε μηχανισμό και να χρειάζεται ένα ανταλλακτικό και να ακούς ότι δεν υπάρχει στο εμπόριο. Αυτό εμένα με ξεπερνάει. Δεν θα πω περισσότερα γιατί είναι κρίμα για τους φίλους που αγοράζουν ένα μηχανισμό και χαλάει κάτι που δεν υπάρχει και μπαίνει στο συρτάρι, και τα χρήματα πάνε πεταμένα μετά. Παράπονο εκφράζω και ελπίζω να σταματήσει κάποια στιγμή να πουλάμε κάτι που δεν μπορούμε να στηρίξουμε στα ανταλλακτικά του στο 2020. Συστήνω πριν αγοράσουμε να ρωτάμε αν υπάρχουν ανταλλακτικά για το προϊόν που ενδιαφερόμαστε και μετά να αγοράζουμε. Πάμε παρακάτω να μην μακρηγορώ. Όσους μηχανισμούς λοιπόν βγάλανε φίλοι και γνωστοί από συρτάρια και κατάφερα και επισκεύασα με πατέντες, ειδικές κόλλες και πολύ πολύ χρόνο εκεί το συναίσθημα ήταν τεράστιο. Ξέρετε! Υπάρχουν οι φορές που η αμοιβή δεν είναι υλική είναι συναισθηματική. Δεν μετριόνται όλα σε λεφτά. Και όσοι με γνωρίζουν το ξέρουν αυτό. Τελευταία λοιπόν έφτιαξα με πατέντες ένα μηχανισμό που ο φίλος όταν το έμαθε χάρηκε πάρα πολύ και δεν θα ξεχάσω όταν τον ρώτησα αν τον δοκίμασε.
Η απάντηση ήταν ένα βίντεο με ένα ξιφία 70 κιλών που κοντράρισε και φωτογράφισε κοντά στη βάρκα και απελευθέρωσε γιατί απαγορεύεται το είδος να υπάρχει στη βάρκα. Άρα για τα πάντα υπάρχει ελπίς. Αρκεί να υπάρχει μεράκι, χρόνος, και διάθεση και φυσικά τα σωστά εργαλεία. Ελπίζω μετά από αυτό το άρθρο όποιος το διαβάσει να μην αμελήσει ξανά το σημαντικότερο πρωταγωνιστή στο ψάρεμα. Να είστε καλά φίλοι μου.
Καλές θάλασσες και με δύναμη κουράγιο και υγεία.