Όσοι ασχολούμαστε με τα ψαρέματα του φύλακα, της ζόκας αλλά και του κοντοφύλακα, το ζωντανό δόλωμα είναι το βασικό κι απαραίτητο στοιχείο για να πραγματοποιηθεί η εξόρμησή μας με επιτυχία. Κι αν μέχρι κι αυτήν την εποχή το καλαμάρι ήταν το δόλωμα που χρησιμοποιούσαμε, από εδώ και πέρα τα πράγματα δυσκολεύουν.
Η αναζήτηση καλαμαριών δεν μας δίνει πάντα καλαμάρια και πολλές φορές αναγκαζόμαστε ή να επιστρέψουμε πίσω άψαροι ή να αλλάξουμε τεχνική και να πάμε στα τεχνητά δολώματα. Για τους προνοητικούς εποχιακούς ψαράδες υπάρχει η εναλλακτική επιλογή. Η ζωντανή σουπιά που αν δολωθεί σωστά μπορεί να μας δώσει ισάξια και γιατί όχι, ακόμη και καλύτερα αποτελέσματα από το καλαμάρι. Η σουπιά είναι πολύ πιο ανθεκτική από το καλαμάρι και ο ψαράς μπορεί να τις διατηρήσει ζωντανές ακόμη και σε ένα μπουγέλο με λίγο θαλασσινό νερό.
Η ανακύκλωση του νερού δεν είναι απαραίτητη αν και ο ψαράς που την έχει πλεονεκτεί γιατί μπορεί να τις διατηρήσει ζωντανές για πολλές ημέρες. Το κιουρτάκι αν το εφοδιάσουμε με κάποια ψαράκια για να μην τρώγονται μεταξύ τους είναι μια λύση για να τις ψαρέψουμε μετά από μέρες ή να διατηρήσουμε ζωντανές αυτές που μας περίσσεψαν από μια εξόρμησή μας. Επίσης αυτοσχέδια μπουκαλάκια που χρησιμοποιούν για την κάθε μια ξεχωριστά πολλοί ψαράδες είναι και αυτή μια λύση αφού οι σουπιές τρώει η μια την άλλη. Ένα απλό τέτοιο αυτοσχέδιο μπουκάλι είναι αυτά των αναψυκτικών όπου τα σχίζουμε από το πώμα προς τη βάση αρκετές φορές και τοποθετούμε εκεί μέσα τις σουπιές μας κρεμώντας τα με ένα σκοινάκι από το πώμα.
Εύρεση δολώματος
Τις σουπιές θα πρέπει ή να τις ψαρέψουμε μόνοι μας ή να τις αγοράσουμε από κάποιον επαγγελματία δυκτιάρη ψαρά ή ακόμη και από καταστήματα δολωμάτων, όπου τελευταία έχουν πολλαπλασιαστεί αυτά που διαθέτουν ανάμεσα στα άλλα και ζωντανές σουπιές. Τις σουπιές τις ψαρεύουμε με τις ίδιες τεχνικές που χρησιμοποιούμε και στα καλαμάρια τις οποίες και εφαρμόζουμε σε ρηχότερα συνήθως νερά. Η συρτή με 2-4 καλαμαριέρες νωρίς το πρωί αλλά και το σούρουπο σε αμμούδες θα μας φέρει αρκετά δολώματα ικανά να καλύψουν ένα ολοήμερο ψάρεμα. Αλλά και η καθετή κοντά σε φυκιάδες ή πράσινο μαρουλάκι μπορεί να μας δώσει αρκετές σουπιές ακόμη και αν η αναζήτησή τους γίνει ημέρα. Βέβαια μη ξεχνάμε και το eging από την ακτή που και σουπιές μας δίνει αν γίνει περπατητό και είναι συνάμα αρκετά διασκεδαστικό.
Αρματωσιά
Η σουπιά μπορεί να δολωθεί στην ίδια αρματωσιά που δολώνουμε και το καλαμάρι και με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, όμως αν θέλουμε να αυξήσουμε τις πιθανότητες καρφώματος ψαριού, καλό είναι να φτιάξουμε μια εξειδικευμένη αρματωσιά για σουπιές. Βλέπετε η σουπιά έχει το σκληρό κόκκαλο και τα ψάρια αποφεύγουν να δαγκώσουν στο μέσο του σώματος της, ειδικά όταν είναι μεγάλη. Αυτό που προτιμούν για μεζέ, είναι το κεφάλι και τα πλοκάμια, άρα θα πρέπει τα αγκίστρια μας να βρίσκονται εκεί και όχι στο κόκαλο.
Άρα ξεχνάμε την κλασσική συρόμενη αρματωσιά με τα δυο αγκίστρια σε σειρά και θα προτιμήσουμε να κατασκευάσουμε μια αρματωσιά με τρία αγκίστρια. Ένα συρόμενο για πίσω στην ουρά και δύο σταθερά με μικρά παραμαλλάκια, τα οποία και τοποθετούμε στο κεφάλι της σουπιάς, συνήθως σε δυο από τα πλοκάμια της. Αυτό βέβαια όσο αφορά το φύλακα γιατί στη ζόκα έχουμε το μεγάλο αγκίστρι και αυτό που θα χρειαστούμε είναι τα δυο ίσου μήκους παραμαλλάκια. Εδώ το μήκος της αρματωσιάς μπορεί να τροποποιηθεί εύκολα τυλίγοντας την αρματωσιά μας πάνω στο μεγάλο αγκίστρι της ζόκας. Στα βαθιά σημεία για αρμάτωμα θα χρησιμοποιήσουμε νήμα ενώ στα πιο ρηχά πετονιά, κατά προτίμηση αόρατη (fluorocarbon). Στο αρμάτωμα τα δυο αγκίστρια στα παράμαλλα είναι 1 με 2 νούμερα μικρότερα από τα αντίστοιχα του φύλακα. Βέβαια κι εδώ φροντίζουμε να είναι αρίστης ποιότητας, κοφτερά και να μην ανοίγουν.
Τρόπος δόλωσης
Να δούμε λίγο και πιο προσεκτικά το πώς περνάμε σωστά τα αγκίστρια μας στη σουπιά για να πλέει σωστά αλλά και να μπορεί να καρφωθεί το ψάρι που θα τσιμπήσει πιο άμεσα. Το συρόμενο αγκίστρι της αρματωσιάς του φύλακα ή το μεγάλο αγκίστρι της ζόκας το καρφώνουμε στο πίσω μέρος της σουπιάς, στην άκρη της, και τα δυο άλλα αγκίστρια στα πλοκάμια της. Το αρπάδι του αγκιστριού στο πίσω μέρος της σουπιάς είναι στο πάνω μέρος ενώ τα δυο αρπάδια στα πλοκάμια από την κάτω μεριά της. Με αυτόν τον τρόπο και κολυμπά καλύτερα και φυσικότερα στο νερό αλλά και τα ψάρια που θα τσιμπήσουν θα πιαστούν ευκολότερα.
Ψάρεμα
Η σουπιά είναι ένα δόλωμα που μπορεί να χρησιμοποιηθεί με άριστα αποτελέσματα στα ρηχά για στήρες αλλά και σφυρίδες και που αποδίδει τα μέγιστα στα πιο βαθιά σημεία αυτήν την εποχή για κόκκινα, όπως είναι οι συναγρίδες, τα φαγκριά και τα τσαούσια. Έτσι μη διστάσετε να την χρησιμοποιήσετε σε αρκετά βαθιά νερά, ακόμη και σε μέτρα πολύ περισσότερα από τα 100. Είναι πολύ πιο ανθεκτική από το καλαμάρι και τα μικρόψαρα δύσκολα την χαλούν. Έτσι ακόμη κι αν πέσετε σε τόπο με μικρόψαρα έχετε αυξημένες πιθανότητες για επίθεση από μεγαλύτερο ψάρι από ότι αν χρησιμοποιούσατε καλαμάρι. Βέβαια καρφώνουμε αρκετά πιο αργοπορημένα στην τσιμπιά από ότι στο καλαμάρι και μάλιστα περιμένουμε την καλή τσιμπιά και όχι τα μικροτσιμπηματάκια. Όταν έχουμε και καλαμάρια αλλά και σουπιές για δόλωμα, τότε ψαρεύουμε τα καλαμάρια στην αρχή στα ρηχά σημεία που ξέρουμε ότι μπορεί να φιλοξενούν ψάρια και στη συνέχεια πηγαίνουμε με τις σουπιές στα βαθύτερα.
Άνοιξη η εποχή της σουπιάς και της αναπαραγωγής
Η άνοιξη είναι η εποχή που η σουπιά αποδίδει τα μέγιστα ως δόλωμα, αφού βρίσκεται σε μεγάλη αφθονία και τα ψάρια την έχουν στην καθημερινή τους διατροφή. Επίσης, αυτήν την εποχή τα ψάρια - στόχος μας αρχίζουν να εισέρχονται στην περίοδο αναπαραγωγής τους και πολλές φορές εκλαμβάνουν τα έντονα χρώματα ή τα μεγάλα δολώματα ως «εισβολείς» στην περιοχή τους, οπότε ορμούν με άγριες διαθέσεις για να τα διώξουν.
Έτσι, αν θέλουμε να παροτρύνουμε και να ενισχύσουμε αυτήν τη συμπεριφορά των ψαριών, μπορούμε να κάνουμε ακόμη πιο δελεαστικό και ορατό το δόλωμά μας στα μάτια τους, δολώνοντάς το σε μια από τις πολύχρωμες, μοντέρνες ζόκες που κυκλοφορούν στο εμπόριο. Οι περισσότερες εταιρίες διαθέτουν στη γκάμα τους πολύχρωμα ομοιώματα σουπιών, καλαμαριών, χταποδιών, σε διάφορα βάρη. Αφού λοιπόν επιλέξουμε ένα της αρεσκείας μας και εξασφαλίσουμε ότι το βάρος του ταιριάζει στο βάθος που θα ψαρέψουμε, το αρματώνουμε όπως μια απλή ζόκα. Τοποθετούμε τους δύο κλέφτες με μικρά παραμαλάκια, σε ίση απόσταση μεταξύ τους, και δολώνουμε την αρματωσιά μας με σουπιά, όπως ακριβώς θα κάναμε και σε μια κλασσική ζόκα.
Φθάνοντας στον τόπο που πιστεύουμε ότι κρατά ψάρια, ρίχνουμε τη δολωμένη σουπιά στο νερό και την αφήνουμε να πατώσει. Αν δεν πάρει τσιμπιά στην κάθοδο, την ανεβάζουμε ελάχιστα από το βυθό, ας πούμε μισό με ένα μέτρο, και την κρατάμε σταθερή. Το ρεματάκι, αλλά και οι κινήσεις της σουπιάς, δημιουργούν μια εικόνα πολύ δελεαστική για τα ψάρια, η οποία τα προσελκύει κοντά τους. Τέλος μην ξεχνάμε ότι όσο προχωρούμε προς την άνοιξη, τα τσιμπήματα γίνονται πιο επιπόλαια και τα αγκιστρώματα όχι τόσο σίγουρα. Έτσι, αμέσως μόλις καρφώσουμε το ψάρι, θα πρέπει να είμαστε σε επιφυλακή και να μη χαλαρώσουμε μέχρι τη στιγμή που θα το βάλουμε μέσα στην απόχη μας. Μάλιστα ιδιαίτερη προσοχή θέλει στο φύλακα, κατά τη στιγμή που αφαιρούμε το μολύβι. Είναι η στιγμή που το καλό ψάρι βρίσκει εκεί την ευκαιρία της στιγμιαίας χαλάρωσης και ξαγκιστρώνεται.
Πληροφορίες για την σουπιά - Συμβουλές
Η σουπιά (επιστημονική ονομασία sepia, ελλ. σηπία) είναι γένος μαλακίων της τάξης των Σηπιιδών Sepiida ομοταξίας των κεφαλοπόδων. Ανήκει στην τάξη των Δεκαπόδων και απαντάται στις εύκρατες και ζεστές θάλασσες. Η κύρια τροφή της είναι μικρά ψάρια αλλά και καρκινοειδή. Ζει σε βάθος μέχρι 100 μέτρα και αποτελεί εύγευστο μεζέ. Αλιεύεται με δίχτυα, καμάκι και τεχνητά ή φυσικά δολώματα. Εκτός από το κρέας της, το όστρακό της χρησιμοποιείται στη χρυσοχοΐα ως καλούπι, για τη λείανση των μετάλλων πριν χρωματιστούν και (σε σκόνη) για την παραγωγή οδοντόκρεμας. Το πλέον γνωστό είδος είναι η σουπία η φαρμακευτική.
Έχει σώμα ωοειδές, που περιβάλλεται από έναν μανδύα. Στο κεφάλι της έχει δύο μεγάλα μάτια σε πλευρική θέση και στο εμπρόσθιο τμήμα του κεφαλιού φέρει δέκα πλοκάμια, από τα οποία τα οκτώ έχουν μέσα τους μυζητικά νήματα και είναι μικρότερα από τα άλλα δύο. Τα μεγαλύτερα πλοκάμια συντελούν στη σύλληψη της λείας και έχουν σχήμα ροπάλου. Όταν βρίσκονται σε κατάσταση ηρεμίας παραμένουν σε συστολή, σε αντίθεση με την αστραπιαία κίνηση που κάνουν όταν έρχεται κάποια λεία, την οποία αρπάζουν. Στο στόμα φέρει ισχυρά κεράτινα σαγόνια, που σχηματίζουν ένα είδος ράμφους και ένα εξόγκωμα με σειρές οδοντώσεων από χιτίνη. Επίσης, το σώμα της παρουσιάζει δύο μικρά ελάσματα, που λέγονται πτερύγια και με αυτά μετακινείται το μαλάκιο. Ο κοιλιακός σάκος καταλήγει σε έναν αγωγό που έχει κωνικό σχήμα και βρίσκεται στο πίσω μέρος της κοιλιάς.
Ο τελευταίος κατευθύνεται προς τα μπρος και βοηθά στο να εκσφενδονίζει η σουπιά το μελάνι της προς την επιθυμητή κατεύθυνση. Στον κωνικό αγωγό καταλήγουν οι εκκρίσεις από το μελανηφόρο αδένα και τα απορρίμματα του μεταβολισμού. Κάτω από το δέρμα της ράχης η σουπιά έχει το λεγόμενο σουπιοκόκαλο, όπως ονομάζεται το όστρακο του κεφαλοπόδου. Το όστρακο αυτό έχει ασβεστολιθική σύσταση και συγκρατεί ολόκληρο το σώμα, χάρη στο ωοειδές του σχήμα. Επίσης, έχει πόρους γεμάτους οξυγόνο. Οι σουπιές έχουν δύο βράγχια στην κοιλότητα του μανδύα τους. Με αυτά αναπνέουν. Η καρδιά τους έχει δύο κόλπους, όπου καταλήγουν τα αγγεία που προέρχονται από τα βράγχια, και μία κοιλία. Από την τελευταία διακλαδίζονται η εμπρόσθια και η οπίσθια αορτή.
Γεννούν αυγά που έχουν σφαιρικό σχήμα, τα οποία αποθέτουν σε διάφορα υπολείμματα φυτών. Η διαδικασία της εναπόθεσης γίνεται σε ομάδες. Οι σουπιές διαθέτουν την ικανότητα να αλλάζουν το χρώμα τους ανάλογα με τις συνθήκες του περιβάλλοντος. Αυτό το πετυχαίνουν με τη συστολή ή διαστολή των χρωματοφόρων αδένων, που διαθέτουν στο μανδύα τους. Επίσης μπορούν να προστατευθούν εκκρίνοντας μελάνι όταν κινδυνεύουν.